Om te beginnen, heeft jouw hond verlatingsangst of de angst om alleen te zijn?
Er zijn honden die het vervelend vinden om alleen te zijn zonder jou, maar die voelen zich wel prima zonder jou met een ander persoon. Zelfs een persoon waar ze geen binding mee hebben en in sommige gevallen vinden honden het ook prima als ze in het gezelschap zijn van een andere hond in jouw afwezigheid. Honden zijn heel sociale dieren en zijn graag in het gezelschap van andere mensen of dieren. Bij deze groep honden kun je relatief makkelijker zorgen dat ze zich goed gaan voelen wanneer ze alleen moeten zijn.
Je praat over verlatingsangst wanneer een hond gehecht is aan één persoon (hyper bonded ) en wanneer deze de hond achter laat raakt de hond in paniek/gestrest. De hond laat duidelijke signalen van stress zien wanneer er een ander persoon op de hond let en ook wanneer de hond bij een andere hond achtergelaten wordt. Uit onderzoek blijkt zelfs dat een hond met verlatingsangst liever bij een vreemd persoon blijft als bij een bekende hond. Verlatingsangst kan het welzijn van de hond ernstig aantasten en het kan zeer destructief zijn. Honden kunnen uit ramen springen of tot bloedens toe zich ernstig verwonden. Deze groep honden vergt meer tijd aan aanpassingen om ervoor te zorgen dat ze weer alleen kunnen blijven. Dit kan ooit een hele opgave zijn en je hebt hierbij professionele hulp nodig.
Verlatingsangst is de angst/paniek die een hond ervaart op het moment dat de hond alleen achterblijft zonder zijn begeleider waar deze aan gehecht is. De hond ervaart hierdoor stress. Van het slopen van de meubels tot het afknauwen van de plinten. De stress bij verlatingsangst is te vergelijken met het gevoel dat wij mensen ervaren bij een paniekaanval. Heb je bijvoorbeeld vliegangst dan heb je dit niet onder controle. Op het moment dat je in het vliegtuig stapt neemt je lichaam het over en verlies je controle. Je wordt licht in je hoofd, gaat zweten, je mond wordt droog en je hebt het gevoel dat de wereld onder je vandaan zakt. Net als bij ons hebben honden ook geen controle over dit gevoel van paniek.
Moeite om alleen te zijn komt veel vaker voor dan begeleiders door hebben. Veel honden hebben moeite om alleen thuis te blijven. Van oudere honden wordt zelfs geschat dat dit bijna de helft is. Mijn hond Nova is nu bijna zeven en ik merk aan haar dat ze het moeilijker vindt om alleen thuis te zijn, met name in de avond. Dit is dus iets waar ik rekening mee moet houden. Honden zijn door de jaren heen zo geselecteerd op hun vaardigheden om samen te werken en samen te zijn met de mens, dat het ook niet heel vreemd is dat ze zo aan onze aanwezigheid gehecht zijn.
Redenen voor verlatingsangst of angst om alleen te zijn kunnen ooit heel uiteenlopend zijn. Ze kunnen variëren van: plotselinge verandering in de samenstelling in huis, door een scheiding of geboorte van een baby. Overlijden van een huisdier, niet geleerd hebben ooit alleen te zijn. Genetische aanleg, te gehecht aan één persoon, abrupt alleen gelaten worden in een voor de hond niet veilige/nieuwe omgeving. Geschrokken door de afwezigheid van de begeleider of door bijvoorbeeld een inbreker of onweer. Of wanneer de begeleider weer gaat werken na een periode van ziekte of verblijf in een asiel of pension.
Straf een hond nooit voor de schade die deze aan heeft gericht in jouw afwezigheid. Hij doet dit niet met opzet en kan er niets aan doen!! Plast hij binnen of probeert hij door de muur naar buiten te komen? Dan zijn dit acties uit paniek. Sommige mensen denken dat een hond na het vernielen van iets wel degelijk weet dat deze iets “fout” gedaan heeft. De hond kijkt dan volgens deze mensen schuldbewust. Echter zal de hond na alle waarschijnlijkheid reageren op jouw houding en jouw stem intonatie. Niet op hetgeen wat er gebeurd is, de hond legt hier echt geen link meer tussen.
Gebruik geen middelen door jou hond pijn of ongemak aandoen. Sprays die onprettig ruiken of stroombanden die stroom afgeven wanneer je hond blaft. Als je hond blaft is daar een reden voor. Het is aan ons om ervoor te zorgen dat een hond zich goed gaat voelen door de onderliggende emotie te veranderen en niet door onderdrukking van symptomen. Onderdrukken is nooit de oplossing!
Honden leren associatief. Dus als een hond overdag alleen kan blijven wil dat niet zeggen dat deze dat in de nacht ook kan. Of wanneer een hond in jullie huis alleen kan blijven wil dit nog niet zeggen dat de hond dit kan in een vakantiehuisje of nieuwe woning. Ga je oefenen met het alleen thuis zijn. Wonen er meerdere mensen in jouw gezin dan is het zaak dat iedereen mee gaat in de training en dat er onderling afgewisseld wordt zodat de hond bij elke persoon alleen leert te zijn. Kan de één al tien minuten door de deur dan wil dat nog niet zeggen dat de ander dit ook kan. Maak dus goede afspraken over wie hoe ver is.
Verlatingsangst is een reden dat mensen hun hond wegdoen of zelfs in laten slapen. Het kan namelijk het leven van de begeleider erg beperken. Klagende buren of tijdgebrek om hieraan te kunnen/willen werken spelen ook een rol. Of het slopen van spullen in huis is voor sommige mensen onacceptabel. Verlatingsangst kan ook voor de begeleider heftig zijn om door heen te werken.
Teken van verlatingsangst kunnen zijn:
– niet willen eten en drinken wanneer de hond alleen is. Ook zaken die extra lekker zijn als een gevulde kong kunnen onaangeraakt blijven liggen.
– Iets kapot maken of ergens op gekauwd hebben.
– Slopen van meubels
– Stereotype gedragingen
– Aangevreten en bekraste deuren(klinken) en plinten
– Binnen geplast/gepoept
– Vocaliseren (blaffen/huilen/piepen)
– Overmatig hijgen en/of kwijlen
– Proberen te ontsnappen en zichzelf daar mogelijk bij verwonden
– Niet in een bench gehouden willen worden
– Stalken van begeleider in huis. Naar de wc, keuken, slaapkamer en ga zo maar door
– Agressie naar begeleider wanneer deze wil vertrekken. In een poging deze binnen te houden
– Hyperactief bij thuiskomst
– Voor vertrek zich terugtrekken en neerslachtig overkomen
– Overgeven/braken
De meeste van deze symptomen kunnen ook een andere reden hebben. Bijvoorbeeld een pup of jonge hond die zijn plas nog niet goed op kan houden en binnen plast wanneer deze alleen is en een oudere hond die onzindelijk aan het worden is, of een hond die gealarmeerd is kan ook blaffen. Wanneer een hond zich verveelt kan deze gaan slopen. Het is dus belangrijk om andere zaken uit te sluiten en alles goed te bekijken voor je een behandelplan op gaat zetten voor verlatingsangst. Ook medische factoren kunnen een rol spelen in het niet of moeilijk alleen kunnen zijn.
Een hond die sloopt door het huis heen op verschillende plekken kan verveeld zijn of aan het spelen zijn. Een hond met verlatingsangst zal de rest van de spullen vaak met rust laten en eerder aan de deur krabben en bijten. De hond wil namelijk een ontsnappingspoging doen om bij jou te komen. De deur is een barrière en die moet dus uit de weg geruimd worden.
Behandelen van verlatingsangst kan een zeer tijdrovende klus zijn. Uit mijn ervaring gaat dit nooit in één rechte lijn van start naar finish. Er komt veel bij kijken. Hoelang het duurt is nooit te zeggen. Dit hangt volledig af van de situatie waar de hond in verkeerd. Sommige honden zijn binnen een maand comfortabel om alleen te zijn en andere hebben maanden nodig. Er bestaat helaas niet één hapklare oplossing.
Wanneer de diagnose gesteld is voor verlatingsangst zal er een plan op maat gemaakt moeten worden. Er zal veel gemanaged moeten worden. Want in deze periode kan de hond niet meer alleen thuisblijven. Er zal onder andere gewerkt moeten worden aan het desensitiseren van cues die aan kunnen kondigen dat je van huis gaat, aan de zelfstandigheid van de hond ten opzichte van zijn begeleider, aan het veiligheidsgevoel, een stukje voorspelbaarheid en aan het daadwerkelijk verlaten van het huis. Mogelijke stressors moeten in deze periode vermeden worden want deze kunnen het proces verhinderen.
Wat kun je zelf doen wanneer de hond het niet prettig vindt om alleen thuis te blijven? Hier volgen een paar tips:
– Plaats een camera en observeer de hond. Zo kun je zien of er sprake is van verlatingsangst of dat de hond ergens anders op reageert in de omgeving.
– Maak afspraken met je buren dat ze je laten weten of er iets aan de hand is thuis. Bijvoorbeeld aanhoudelijk blaffen
– Maak een plekje in huis waar de hond zich veilig voelt. Sluit als het nodig is gordijnen en demp geluiden. Maak een veilige en fijne plek na behoefte van je hond
– Geur is alles voor honden, laat een gedragen kledingstuk achter
– Doorbreek voorspellend gedrag voor het verlaten van het huis
– Maak het weg zijn en thuis zijn voorspelbaar. Bijvoorbeeld met één bepaald lichtje wat je altijd aan hebt staan in jouw afwezigheid.
– Werk aan de zelfstandigheid van de hond
– Care system op signaal —> Geen aandacht signaal
– Verdeel taken zoals verzorgen en wandelen zo veel mogelijk onder andere gezinsleden als deze er zijn
– Voor het van huis gaan met de hond de juiste lichamelijk en mentale stimulatie toepassen. Bijvoorbeeld een decompressie wandeling en hersenwerk
– Maak er geen ding van als je van huis gaat of thuiskomt
– Massage kan een ondersteuning zijn
– Natuurlijke supplementen kunnen waardevol zijn
– Hou een dagboekje bij om bij te houden hoelang je/jullie al weg kunnen
– Bouw tijd op met intervallen. 1,2,5,2,3 seconde enz.
– Handgebaar gebruiken bij alles wat je doet
Wanneer je en pup aanschaft is het belangrijk de pup niet te jong uit het nest wordt meegenomen. Mijn voorkeur ligt rond de 10, 11 of 12 weken. De pup wordt dan in het nest al meer onafhankelijk van zijn moeder en leert al zelfstandiger te zijn. Thuis nemen wij deze taak over. We moeten hier zorgvuldig mee te werk gaan. Je neemt een pup weg bij zijn veilige haven en dat veilige gevoel moeten wij de pup nu gaan bieden. Het weg gaan van huis is een proces dat weloverwogen opgebouwd moet worden zodat de pup dit kan leren.
Hetzelfde geld voor honden die herplaatst worden. Deze kun je niet pats boem meteen uren aan een stuk alleen laten. Ook hierbij geldt dat er gewerkt moet worden aan het veiligheidsgevoel en het zorgvuldig uitbouwen van tijd. Neem daarom bij de aankomst van een pup of herplaats een paar weken vrij zodat dit proces soepel kan verlopen. En schakel een oppas in in de eerste periode wanneer je weg moet.
Elke hond is anders en daarmee elke situatie waarin een hond angst of paniek ervaart. Zoek uit of het daadwerkelijk om verlatingsangst gaat of dat er een ander probleem ten grondslag ligt bij bepaalde gedragingen en zoek een oplossing die geschikt is voor jouw unieke situatie.
Dit artikel is geschreven door Hondengedragsdeskundige Nadieh Cuijten, Van hakjes tot poepzakjes